Biała lista podatników VAT

Od 1 września 2019 r. do ustawy o VAT zastosowano nowe przepisy dotyczące tzw. białej listy podatników VAT. Ma ona pomóc podatnikom przy weryfikacji ich kontrahentów. Szef Krajowej Administracji Skarbowej będzie prowadził wykaz zarejestrowanych podatników VAT w postaci elektronicznej, zawierający – oprócz dotychczasowych danych – bankowe numery rachunków rozliczeniowych podatników.

Wykaz białych podatników VAT

Jak głosi art. 96b ustawy o VAT, biała lista podatników to elektroniczny wykaz przedsiębiorców wobec których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji, albo których wykreślił
z rejestru jako podatników VAT, lub zarejestrowanych jako podatnicy VAT, włącznie z przywróconymi podatnikami VAT. Lista ma figurować w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów oraz w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, w sposób umożliwiający sprawdzenie czy podmiot znajduje się w wykazie na wybrany dzień, maksymalnie 5 lat wstecz. Dane tego podmiotu są udostępniane według stanu na wybrany dzień, z wyjątkiem tych, zawartych w ust. 3 pkt 1-3.

Nowelizacja ma na celu zebranie rozproszonych obecnie informacji, po to by kontrahenta można było wyszukać nie tylko po NIP-ie, ale również po fragmencie nazwy czy nazwiska podmiotu.
Podmioty zostaną usunięte z wykazu po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji podmiotu jako podatnika VAT albo wykreślił podmiot z rejestru jako podatnika VAT. Lista jest aktualizowana w dni powszednie, raz na dobę.

Nowa solidarna odpowiedzialność

Biała lista podatników musi podawać przede wszystkim numery rachunków bankowych przedsiębiorców, na które kontrahenci powinni dokonywać wpłat (konta wpisane w zgłoszeniu identyfikacyjnym/aktualizacyjnym NIP lub CEIDG). W konsekwencji podatnicy, dokonując płatności za nabyte towary bądź usługi, będą zobowiązani do każdorazowego weryfikowania rachunku bankowego sprzedawcy/usługodawcy – tak, aby przelew został dokonany na właściwe konto bankowe, tj. numer rachunku rozliczeniowego zawarty w wykazie prowadzonym przez Szefa KAS, chyba, że podatnik, złoży w urzędzie zawiadomienie o regulowaniu należności na inne konto niż podane na białej liście.

Zgodnie z art. 117ba Ordynacji podatkowej podatnik, na rzecz którego dokonano dostawy towarów lub świadczenia usług, odpowiada solidarnie całym swoim majątkiem wraz z dostawcą towarów lub usługodawcą zarejestrowanym na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, za jego zaległości podatkowe w części podatku od towarów i usług proporcjonalnie, jeżeli zapłata należności za dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzone fakturą, została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, a z odrębnych przepisów wynika obowiązek dokonania zapłaty za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Jednorazowa wartość transakcji

Odrębnymi przepisami, o których mowa w art. 117ba Ordynacji podatkowej są przepisy ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców.
Art. 19 mówi, że dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy,
w każdym przypadku gdy:

• stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
• jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty (wg średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji).

Sankcje w CIT/PIT

Z art. 12 ust. 4i ustawy CIT (podobna regulacja występuje w ustawie PIT) wynika, że jeśli kontrahent dokona zapłaty za dostawę towarów lub świadczenie usług potwierdzone fakturą konto bankowe inne niż wskazane w białej liście podatników (lub dokona zapłaty w gotówce w kwocie powyżej 15 000 PLN) u podatnika ustala się przychód w dniu zlecenia przelewu. W wysokości, w jakiej płatność została dokonana na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów.

Ponadto, dokonanie zapłaty na rachunek inny niż znajdujący się w wykazie, będzie wiązał z wysoce negatywnymi konsekwencjami w postaci:

• braku możliwości zaliczenia takiego wydatku/dokonanej płatności do kosztów uzyskania przychodów (art. 15d ustawy CIT);
• ponoszenia solidarnej odpowiedzialności wraz ze sprzedawcą/usługodawcą za jego zaległości podatkowe w zakresie podatku VAT proporcjonalne do dostawy towarów/usług.

Zaniechanie wykonania sankcji

Sankcji w postaci obowiązku rozpoznania przychodu lub braku możliwości rozpoznania kosztu uzyskania przychodów nie stosuje się, gdy podatnik złożył zawiadomienie, o którym mowa w art. 117ba § 3 Ordynacji podatkowej, do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu. Jednakże, przed sankcją nie chroni dokonanie zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Zakończenie

Prowadząc działalność gospodarczą należy mieć na uwadze nowe obowiązki administracyjne, które wynikają z przepisów dotyczących białej listy podatników. Należy pamiętać przede wszystkim o sprawdzeniu swojego kontrahenta na białej liście podatników VAT prowadzonej przez szefa KAS, czy jest on czynnym podatnikiem VAT. Ponadto, w dniu planowanej zapłaty za usługę czy towar, upewnić się czy numer rachunku bankowego podany na fakturze jest taki sam jak numer rachunku na białej liście podatników VAT.

Co równie istotne, przy przyjmowaniu płatności powyżej 15 tys. zł, należy zweryfikować na białej liście podatników VAT czy numery rachunków bankowych dla prowadzonej działalności zgłoszone
w urzędzie skarbowym albo za pośrednictwem CEIDG są prawidłowe. Brak lub błędny rachunek naraża na sankcje współpracujących kontrahentów, którzy będą płacić za towary lub usługi po 31 grudnia 2019 r. Jednakże sankcji nie stosuje się do płatności zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2020 r.

Artykuł autorstwa Kingi Baran – Partner odpowiedzialnej za Dział Doradztwa Podatkowego w Mazars